Cementvrije bestrating voor Groeningepark Kortrijk

Recent werd de Groeningelaan in Kortrijk volledig heringericht. De asfaltparking werd getransformeerd tot een groene, klimaatbestendige oase met zorgvuldig gekozen verhardingsmaterialen. Het unieke aan dit project? De cementvrije bestrating, waarmee 51,6% CO2 werd bespaard en die de duurzaamheidsvisie van de Stad weerspiegelt. Lieven Vandeputte, milieuambtenaar bij Stad Kortrijk, en Marie-Amélie Cnockaert, ontwerper voor de publieke ruimte bij bureau Cnockaert geven toelichting.

Vergroening en duurzaamheid centraal

De herinrichting van de Groeningelaan is één van de initiatieven waarmee Stad Kortrijk de leefbaarheid in en de klimaatbestendigheid wil verhogen. Een grijze asfaltparking aan de stadsrand maakte plaats voor een groene oase, die zorgt voor beleving en verkoeling in de drukke omgeving. De verharde oppervlakte werd met bijna 80% gereduceerd. De nieuwe buitenruimte zorgt voor 2.000 m² extra groene ruimte in de binnenstad. Een uitnodigend park met bloemenvelden, een wadi, zitmogelijkheden en een speelzone waar bewoners uit de omgeving en het aanpalende woonzorgcentrum, net als de kinderen van de nabijgelegen basisschool, optimaal kunnen genieten.

  • “Binnen duurzaamheid is CO2 een belangrijk verhaal. Door met de cementvrije bestrating te werken, dragen we bij aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Bovendien is het een product uit Europa.”
    Marie-Amélie Cnockaert
    Ontwerper voor de publieke ruimte bij bureau Cnockaert

Keuze voor cementvrije bestrating

Ook de verhardingsmaterialen werden zorgvuldig gekozen. Met de focus op infiltratie en vergroening kwam er een wandelpad in halfverharding en maakte men ook gebruik van waterdoorlatende groenbestrating. Uniek binnen dit project is echter de cementvrije bestrating, waarmee het woonerf aan de kant van het woonzorgcentrum werd ingericht. 

Met de nadruk op toegankelijkheid wilde men hier een gesloten verharding met als bijkomende vereiste een natuurlijke en warme uitstraling. Men koos voor CERO cementvrije bestrating die een dunne cementgebonden sierdeklaag combineert met een onderbeton op basis van geopolymeren. Dit geeft een flinke besparing op de CO2-uitstoot in vergelijking met dezelfde volledig cementgebonden betonstraatstenen en past opnieuw mooi in de duurzaamheidsvisie van de stad.

Meer weten over onze cementvrije bestrating CERO? Je ontdekt het hier net als de video waarin Lieven Vandeputte, milieuambtenaar bij Stad Kortrijk, en Marie-Amélie Cnockaert, ontwerper voor de publieke ruimte bij bureau Cnockaert, de keuze toelichten.

  • “Met CERO kozen we voor innovatie, zonder prijs en kwaliteit uit het oog te verliezen.”
    Lieven Vandeputte
    Milieuambtenaar bij Stad Kortrijk

Besparing gelijk aan jaarlijkse CO2-uitstoot van 9 benzinewagens

Voor dit project leverden we 1555 m² cementvrije stenen, goed voor 164,34 m³ beton. Een levenscyclusanalyse* over fases A1 t.e.m. A3 leert ons dat de overeenkomstige CO2-uitstoot van deze productie 23473,93 kg CO2 bedraagt. Voor hetzelfde aanbod stenen van dezelfde productielocatie maar in conventioneel beton zou dit neerkomen op 48536,06 kg.  De cementvrije variant geeft dus een besparing van 25 ton CO2 oftewel 51,6%.

Uitgaande van een CO2-uitstoot van 185 gram per kilometer, komt dit volume neer op de CO2-uitstoot van een benzinewagen voor een afstand van 135471 km. Bij een afstand van 15000 km per jaar is dat goed voor de jaarlijkse uitstoot van 9 benzinewagens. Een flinke besparing in CO2-uitstoot dus!

(* We baseerden ons hierbij op de in Nederland geldende normering. In fase A van de levenscyclusanalyse wordt de milieu-impact van het fabriceren van een product berekend. Wij namen hiervoor fases A1 (winning van de grondstoffen), A2 (transport van de grondstoffen naar de fabriek) en A3 (impact van het fabriceren in een fabriek) in acht.)

  • “Samen met de fabrikant zochten we naar een aangename, functionele bovenverharding die op een kwalitatieve manier veroudert. De combinatie van het duurzame aspect - het cementvrije verhaal - met de natuurlijke granulaten op de bovenzijde van de stenen, was dé mix die ons aansprak.”
    Lieven Vandeputte
    Milieuambtenaar bij Stad Kortrijk

Duurzame natuursteenlook

Een belangrijke vereiste van het stadsbestuur was  een verharding met een natuurlijke, warme uitstraling die bovendien op een aangename manier veroudert. Ook hechtte men belang aan de mogelijkheid tot hergebruik van grond en materialen mogelijk en ging de voorkeur naar materialen met een zo kort mogelijke keten. Onze cementvrije betonstraatstenen uit onze Naturale-reeks bleken het ideale antwoord.

Deze betonstraatstenen hebben een dunne, cementgebonden deklaag op basis van 100% natuursteengranulaten. De stenen met natuursteenlook komen uit Europa, in tegenstelling tot natuursteen. Zowel de stenen in standaard beton als de variant met cementvrije onderbeton, zoals is toegepast in Kortrijk, zijn volledig recycleerbaar.

Voor dit project werd een mixpakket samengesteld van 3 steenformaten - 40x20x10 cm, 30x20x10 cm en 20x20x10 cm in een projectspecifieke bruine tint. Deze kleurkeuze loopt door in de overige verhardingsmaterialen. Door een combinatie van 4 verschillende afwerkingen (fijn en grof uitgewassen, grof geslepen, fijn geslepen en geborsteld) ontstaat er een fraai en speels patroon. De glinsterende natuursteengranulaten zorgen daarbij voor een mooie speling van het licht.

Groeningepark in de prijzen

Het project, uitgevoerd door aannemer Growebo, viel ook meermaals in de prijzen. Zo sleepte het een Prijs Publieke Ruimte in de categorie 'stedelijke projecten' in de wacht op het Congres Publieke Ruimte 2024. Daarnaast ging Groeningepark in november 2023 al met de 2de prijs aan de haal in de categorie ‘climate responsibility’ van de Publica Awards, een initiatief van EBP die de beste Belgische publieke projcten beloont. Een mooie erkenning voor een prachtig duurzaam ontwerp.